اضطراب جنسی یا Sexual Anxiety یکی از رایج‌ترین شکایات جنسی بین زوجین است که منجر به احساس اضطراب و ترس شدید هنگام برقراری رابطه جنسی می‌شود. این اختلال با علائم متعددی همراه است و به دلایل متفاوتی رخ می‌دهد. این اضطراب با هر دلیلی که رخ دهد باعث افت عملکرد و کاهش رضایت جنسی می‌شود؛ به همین دلیل پیگیری و درمان این شرایط از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله از سایت دکتر کربلایی با ما همراه باشید تا با ترس از رابطه جنسی، علل، علائم و راه‌های درمان آن آشنا شوید.
منظور از ترس از رابطه جنسی چیست؟
ترس از رابطه جنسی که با عنوان اضطراب جنسی نیز شناخته می‌شود؛ به احساس ترس، نگرانی یا اضطراب هنگام شروع رابطه جنسی گفته می‌شود. متأسفانه این اختلال در بین زوجین بسیار شایع است؛ در واقع ۲۵ درصد از مردان و ۱۶ درصد از زنان در دنیا درگیر آن هستند. البته تجربه این احساسات قبل از رابطه جنسی تا حدودی طبیعی هستند؛ اما گاهی این احساسات آن‌قدر شدید و غیرقابل کنترل می‌شوند که به‌شدت باعث افت عملکرد فرد و اجتناب از هرگونه فعالیت جنسی می‌شوند.
علائم جسمی هراس از رابطه جنسی چیست؟
علائم ترس از رابطه جنسی معمولاً قبل از شروع فعالیت جنسی یا در ابتدای آن، حتی در حین عمل جنسی یا بعد از آن آغاز می‌شوند و فرد را درگیر می‌کنند. هر فرد مبتلا به این اختلال ممکن است به‌گونه‌ای متفاوت واکنش نشان دهد و برخی علائم را با شدت بیشتری تجربه کند. اولین و مهم‌ترین علامت اضطراب جنسی که اکثر افراد نیز آن را تجربه می‌کنند، علائم فیزیکی است. این علائم شامل موارد زیر است:
- حالت تهوع یا استفراغ
- اختلالات گوارشی مثل اسهال
- تعریق شدید
- افزایش ضربان قلب
- خشکی دهان
- احساس سوزن‌سوزن شدن
- دشواری در تنفس
- اختلال در خواب
- لرزیدن
- بی‌ثباتی و سرگیجه
- احساس ازدست‌دادن کنترل
- انقباض دهانه رحم
- درد شکم
آیا ترس از رابطه جنسی به جنسیت ارتباطی دارد؟
هم مردان و هم زنان ممکن است نسبت به رابطه جنسی احساس ترس و نگرانی داشته باشند. البته درصد ابتلای مردان به این اختلال بیشتر از زنان است. همچنین معمولاً دلایل زنان و مردان برای ترس از رابطه جنسی متفاوت است. مردان معمولاً نگران چگونگی عملکرد خود، احساس طرف مقابل، سایز آلت تناسلی خود و... هستند. درحالی‌که زنان معمولاً نگران شکل بدن، احتمال بارداری، انتقال بیماری‌های مقاربتی یا تحت‌تأثیر تجارب بد گذشته هستند.
انواع ترس از رابطه زناشویی
ترس از رابطه زناشویی انواع مختلفی دارد که در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا می‌شویم.
اریتروفوبیا (Erotophobia)
اروتوفوبیا نوعی فوبی خاص است که به ترس غیرمنطقی از رابطه جنسی یا صمیمیت جنسی اشاره دارد. افراد مبتلا هنگام قرارگرفتن در معرض رابطه جنسی یا مکالمه در مورد آن احساس اضطراب یا پریشانی می‌کنند. حتی ممکن است آن‌ها از قرارگیری در موقعیت‌هایی که شامل محتوای جنسی است نیز اجتناب کنند.
ژنوفوبیا (Gynophobia)
به ترس از زنان ژینوفوبیا Gynophobia گفته می‌شود. این اختلال یکی از انواع فوبیاهای خاص است که باعث ایجاد اضطراب شدید در فرد می‌شود. در واقع یک فرد مبتلا به ژینوفوبیا در اطراف زنان یا با فکرکردن به آن‌ها ترس شدید و غیرمنطقی را تجربه می‌کند.
ترس از صمیمیت
ترس از صمیمیت، به‌عنوان ترس از نزدیک‌شدن به دیگران و داشتن یک رابطه عاطفی یا فیزیکی نزدیک شناخته می‌شود. اجتناب از صمیمت همیشه عامدانه و انتخابی نیست؛ بلکه بیشتر اوقات افراد به دنبال صمیمت هستند؛ اما ناخودآگاه روابط خود را خراب می‌کنند.
پارافوبیا
پارافوبیا شامل ترس غیرمنطقی از انحراف جنسی است. مبتلایان ممکن است از وجود انحراف جنسی در طرف مقابل بترسند یا نگران انجام اعمال انحرافی توسط خودشان باشند. این فوبی بسیار پیچیده است و می‌تواند تحت‌تأثیر عوامل متعددی از جمله عوامل تربیتی و فرهنگی قرار گیرد.
ژیمناوب هراسی (ترس از برهنگی)
ترس از برهنگی یا ژیمنوفوبیا یکی دیگر از انواع ترس از رابطه زناشویی است. افراد مبتلا به این نوع فوبیا ممکن است از دیدن بدن برهنه دیگران، برهنه بودن خودشان یا هر دو بترسند. اکثر افرادی که از برهنگی می‌ترسند معمولاً دچار سایر اختلالات اضطرابی، اختلالات خوردن یا اختلال بدشکلی بدن هستند.
هافوبیا
هافوبیا ترس شدید از لمس‌شدن توسط افراد دیگر است، حتی ممکن است این افراد از دست‌زدن به اشیا نیز بیزار باشند. متأسفانه این فوبیا علاوه بر روابط جنسی بر تمام جنبه‌های روابط انسانی تأثیر می‌گذارد و اضطراب ناشی از آن می‌تواند منجر به علائم فیزیکی مانند تهوع، استفراغ یا حملات پانیک شود.
فلیماتوفوبیا (Philematophobia)
فلیماتوفوبیا یا فیلموفوبیا ترس غیرمنطقی از بوسیدن است. در واقع فرد هنگام بوسیدن اضطراب خفیف تا متوسطی را تجربه می‌کند. این فوبیا ممکن است با ترس از میکروب، لمس، صمیمیت و… مرتبط باشد. همچنین در بین افرادی که سن و تجربه کمتری دارند، بیشتر شایع است.
ریشه این ترس‌ها چه علل و سببی دارد؟
ترس از رابطه جنسی می‌تواند به دلایل متعددی رخ دهد. برخی از این موارد شامل موارد زیر است:
فوبیای دخول
فوبیای دخول یا ژنوفوبیا می‌تواند یکی از علل اصلی ترس از رابطه جنسی باشد. افراد مبتلا به ژنوفوبیا معمولاً با در آغوش گرفتن، نوازش یا بوسیدن مشکلی ندارند؛ اما از عمل دخول ترس و وحشت دارند. به همین دلیل این افراد هنگام برقراری رابطه جنسی دچار اضطراب شدید می‌شوند.
واژینیسموس
همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردیم برخی اختلالات جنسی نیز می‌توانند باعث بروز اضطراب جنسی شوند. یکی از این اختلالات واژینیسموس است. واژینیسموس زمانی اتفاق می‌افتد که عضلات واژن در هنگام دخول به طور غیرارادی و مداوم منقبض شوند. این انقباضات در برانگیختگی جنسی تداخلی ایجاد نمی‌کنند؛ اما ممکن است باعث احساس درد در حین دخول شود.
تجاوز جنسی
افرادی که درگذشته تجربه آزار جنسی داشته‌اند، معمولاً هنگام برقراری رابطه جنسی دوباره خاطرات و احساسات آزاردهنده را به یاد می‌آورند. به همین خاطر داشتن رابطه جنسی لذت‌بخش برای آن‌ها بسیار سخت است و برای کاهش افکار و احساسات منفی ترجیح می‌دهند به‌طورکلی از آن اجتناب کنند.
اختلال در نعوظ
یکی دیگر از اختلالات جنسی که می‌تواند باعث اضطراب جنسی شود، اختلال در نعوظ است. اختلال نعوظ شامل ناتوانی در ایجاد و حفظ حالت نعوظ برای داشتن رابطه جنسی است. افرادی که به این اختلال مبتلا هستند معمولاً هنگام برقراری رابطه جنسی دچار اضطراب و افکار منفی می‌شوند؛ زیرا احتمالاً بابت عملکرد خود و واکنش طرف مقابل نگران هستند.
قربانیان کودک آزاری
برخی از افرادی که در کودکی تجربه آزار جنسی داشته‌اند و قربانی کودک آزاری بوده‌اند نیز دچار ترس و اضطراب شدیدی نسبت به رابطه جنسی هستند. این افراد تصور صحیحی نسبت به رابطه جنسی ندارند؛ به همین دلیل نمی‌توانند تجربه خوبی داشته باشند.
راه های درمانی ترس از رابطه جنسی چیست؟
به‌طورکلی برای درمان این اختلال از دو روش روان‌درمانی یا دارودرمانی استفاده می‌شود. در ادامه با این روش‌ها بیشتر آشنا می‌شویم:
روان‌درمانی
روان‌درمانی می‌تواند به شما کمک کند تا اضطراب خود را به طور مؤثر کاهش دهید. در ابتدا درمانگر به شما کمک می‌کند افکار منفی خود را شناسایی کنید و متوجه شوید که آن‌ها لزوماً واقعی نیستند؛ سپس باید آن‌ها را تغییر دهید. همچنین درمانگر به شما کمک می‌کند محرک اصلی اضطراب خود را پیدا کنید؛ برای مثال گاهی یادآوری یک خاطره تلخ مثل آزار جنسی باعث ایجاد اضطراب می‌شود. در نتیجه با شناخت محرک اصلی می‌توان اضطراب ناشی از آن را مدیریت کرد.
دارودرمانی
روش دارودرمانی زمانی استفاده می‌شود که علت ابتلا به اضطراب جنسی، اختلالات جنسی مثل نعوظ یا واژینیسموس است. برای این کار داروهایی مثل ضداضطراب‌ها، مهارکننده‌های انتخابی جذب مجدد سروتونین، آنتی دپرسانت و مهارکننده فسفودی‌استراز و… تجویز می‌شوند. در نتیجه عملکرد فرد در رابطه بهبود می‌یابد و احساس ترس و اضطراب از بین می‌رود.
سایر تکنیک‌ها
علاوه بر روش‌های فوق تکنیک‌های زیر نیز می‌توانند در کاهش احساس اضطراب جنسی به شما کمک کنند:
- حتماً با همسر خود در مورد این مشکل و آنچه برای شما آزاردهنده است، صحبت کنید
- توجه خود را از افکار و احساسات منفی بردارید و بر تنفس یا حرکات فیزیکی خود تمرکز کنید
- هنگام برقراری رابطه جنسی بر روی مناطق اروژن تمرکز کنید؛ مناطق اروژن، مناطقی از بدن هستند که به لمس حساس هستند و می‌توانند تحریک شوند
- هنگام برقراری رابطه جنسی به یک موسیقی ملایم یا رمانتیک گوش دهید
- در مورد ظاهر یا عملکردتان در رابطه جنسی خود را سرزنش نکنید
- به‌صورت منظم ورزش کنید
درمان ترس از رابطه جنسی توسط سکس تراپیست کلینیک دکتر کربلایی
اگر اضطراب جنسی دارید بهتر است هر چه سریع‌تر با مراجعه به یک متخصص درمان را آغاز کنید. رویکردهای مختلفی مثل سکس‌تراپی، زوج‌درمانی، درمان شناختی رفتاری و… وجود دارد که شما می‌توانید باتوجه‌به شرایط یکی از آن‌ها را انتخاب کنید. در کلینیک دکتر کربلایی نیز سکس‌تراپیست‌های متخصص و باتجربه حضور دارند که می‌توانند در درمان ترس از رابطه جنسی به شما کمک کنند.
جمع‌بندی
در این مقاله از سایت دکتر کربلایی راجع به اضطراب جنسی صحبت کردیم. ترس از رابطه جنسی باعث می‌شود فرد هنگام فعالیت جنسی احساس ترس، نگرانی یا اضطراب داشته باشد. علائم این اختلال شامل علائم فیزیکی، اجتناب، افکار منفی و بروز اختلال جنسی است. همچنین این اختلال انواع مختلفی دارد و به دلیل ابتلا به اختلالات جنسی مثل اختلال نعوظ، تجربه آزار جنسی درگذشته و… بروز می‌یابد.
